Vriendschap op het podium: dat voelt het publiek

Door Stijn Voet

Ja, het verwarde mij ook even. Dat festival van Janine Jansen en consorten in Utrecht was toch altijd in de zomer? Ik kon mij nog een bezoek in zomerse outfits herinneren…maar nee, er was niets mis met mijn geheugen: het festival is verhuisd, terug naar de winter. Van 27 – 30 december vindt na enkele jaren hóge temperaturen weer een ‘kersteditie’ van het Internationaal Kamermuziek Festival Utrecht (IKFU) plaats.

Violist Janine Jansen richtte het op in 2003 en bleef lange tijd de vaste artistiek leider. Nu het festival verhuisd is naar de winter is besloten met losse programmeurs te werken. Dit jaar wordt afgetrapt door, hoe kan het ook anders, Janine Jansen zelf. De artistiek leider van het festival in 2021 is echter ook al bekend: altviolist Amihai Grosz. Grosz (Jeruzalem, 1979) is een graag geziene gast op het IKFU en hoort bij de ‘muzikale vrienden’ van Janine Jansen die jaarlijks samenkomen in de Domstad. Ook dit jaar staat Grosz weer tweemaal op het podium.

Dankjewel viool, welkom altviool

We zouden eerst afspreken in Amsterdam, waar Grosz in het Concertgebouw een duorecital met piano speelt. Maar een interview tijdens zo’n bliksembezoek bleek toch niet ideaal. ‘Ik heb het zó druk!’, vertelt Amihai aan de telefoon vanuit zijn woonplaats Berlijn als ik ernaar vraag. ‘Ik ben constant op zoek naar de perfecte combinatie van orkest, kamermuziek en familie.’ En hoe is die balans nu? ‘Het kan altijd beter’, lacht Amihai, ‘maar dat is juist de kunst van een balans!’

Het orkest waar Grosz aan refereert is het Berliner Philharmoniker. Al vanaf 2010 is hij er aanvoerder van de altviolen. Amihai speelt overigens al sinds zijn kindertijd op dat instrument. ‘Ik speelde viool en leerde op een bepaald moment de andere strijkinstrumenten kennen. Ik werd meteen verliefd op de diepe klank van de altviool.’ Zijn toenmalige docent gaf hem ruimte en zo speelde hij nu twee instrumenten. ‘Net als mijn idool toendertijd, Pinchas Zukerman, die op beide een geweldig niveau bereikte.’

Toch heeft Amihai ergens onderweg de viool losgelaten. ‘Het Jerusalem Kwartet begon rond mijn vijftiende en ik wilde er graag altviool in spelen. Toen was makkelijker om een keuze te maken en te zeggen: dankjewel viool, welkom altviool!’ Het voelde als een soort lotsbestemming. ‘Het leven heeft me laten zien waar ik moest gaan’, vat Amihai het filosofisch samen. Speelt hij nog wel eens op de viool? ‘Nee. Ik heb er niks tegen hoor, maar gewoon geen tijd. En ik ben ook gelukkig zonder de hoge e-snaar!’

Geen ego’s op het podium

Even terug naar de actualiteit: het festival in Utrecht dat binnenkort op het programma staat. Het IKFU is elke editie weer een samenkomst van topmusici die elkaar al jaren kennen uit het circuit, soms zelfs als vrienden. ‘Dat is een van de belangrijkste aspecten’, vertelt Amihai. ‘We zijn het hele jaar druk, maar op dit festival kunnen we eindelijk samen komen én spelen.’ En dat gevoel van vriendschap voelt óók het publiek. Grosz: ‘Het is very easy, zonder egoïsme. Dat is heel bijzonder.’

De kleinschaligheid vormt een contrast met zijn werk bij het Berliner Philharmoniker. Is het spelen van deze stukken ‘relaxter’ dan presteren in de grote concertzalen? ‘Zeker’, beaamt Amihai. ‘Hoewel sommige stukken natuurlijk spannender zijn dan andere. Maar er is zoveel plezier op het podium dat je direct deelt met de medemuzikanten. Dat is het speciale van kamermuziek.’

Amihai Grosz aan zet

Janine Jansen heeft Amihai persoonlijk gevraagd haar opvolger te worden als programmeur. Volgend jaar zullen Grosz en Jansen het festival samen onder hun hoede hebben. ‘Het is geen klein festival en een grote verantwoordelijkheid…het is een big deal. Aangezien Janine het festival zo goed kent leek een overgangsjaar ons allebei verstandig. Het jaar erop neem ik het over.’

Een kans dus om zichzelf ‘muzikaal’ te presenteren. Heeft Amihai al plannen? ‘Ik wil sowieso mijn thuisland, Israël, een plek geven. Het lijkt me interessant om muziek uit het Midden-Oosten proberen te ‘integreren’ in de wereld van de klassieke muziek.’ Zijn huidige thuishaven Berlijn zit ook in het achterhoofd. ‘Ik zou graag mensen uit mijn orkest naar Utrecht halen om ook het kleinere podium mee te delen.’
Maar dat is toekomstmuziek – eerst de editie van dit jaar. Midden in de kerstperiode, maar spelen in de periode dat veel mensen juist even pauze nemen is iets dat went, vertelt Amihai. Is het easy IKFU wellicht een soort vakantie? ‘Zo voelt het wel een beetje. Maar dan wel een hard-work vacation!’



Voor meer info over het IKFU: https://kamermuziekfestival.nl/

word ook Kleine Vriend
€4 per maand

meer dan 120 mensen
gingen je voor!